Donemus Webshop — Braam, Michiel

As a conservatory student pianist and composer Michiel Braam (Nijmegen, 19 May 1964) already starts making a name for himself as a piano virtuoso ('a piano lion’ to quote some early reviews), band leader, and idiosyncratic composer. From 1986 onwards he has been leading his Bik Bent Braam, which is an improvisation collective rather than a traditional big band. He encourages his band members to contribute as much as possible to the proceedings, and the ability to do so is an important selection criterion for assembling the band, much like it was for Ellington, Mingus and Mengelberg before him. His compositions are characterized by a sense of adventure and humor, which keeps them from getting stuck in impenetrable abstraction. As a pianist he regularly performs solo and in the Trio BraamDeJoodeVatcher, which started its life in 1989.

Nog tijdens zijn studie aan het Arnhemse Artez-conservatorium begint Michiel Braam met de Fortunato's, een dansbandje met vier blazers, ritmesectie en drie zangeressen. Hier leert hij de kunst van het orkestreren en kan hij zijn liefde voor liedjes botvieren. In 1986 gaat zijn Bik Bent Braam van start, aanvankelijk met medestudenten en lokale muzikanten uit Arnhem en Nijmegen. Later worden zij steeds meer vervangen door landelijk en internationaal gerenommeerde musici. Een kleinere versie treedt op als Bentje Braam, en blijft in de kwartetbezetting met trombonist-tubaïst Peter Haex, bassist Ton van Erp en drummer Fred van Duynhoven tot 1994 bestaan.

Braam studeert in 1987 af aan het conservatorium en formeert het duo Two Penguins in the Desert, met saxofonist-violist Frank Nielander. Hij krijgt al snel erkenning door de toekenning van de Podiumprijs (1988), een aanmoedigingsprijs die wordt uitgereikt door de SJIN. In hetzelfde jaar geeft de NOS Michiel Braam een compositieopdracht voor het Meervaart Festival. Hiervoor schrijft hij Koeien en Beesten, in een bezetting met vier klarinetten (Ab Baars, Michael Moore, Louis Sclavis en Theo Jörgensmann) en piano (de componist zelf). Een jaar later maakt Braam zijn plaatdebuut met de solo-CD Oeps!, die hij in eigen beheer uitbrengt.

Met het Trio BraamDeJoodeVatcher, dat hij in 1989 heeft geformeerd, speelt hij op uitnodiging van de NPS op de Groningse Jazzmarathon. Hij presenteert een programma met bewerkingen van Thelonious Monk-composities onder de titel Monk Materials. Bentje Braam maakt zijn plaatdebuut met de CD Wat Heb Je Zelf In de Hand/Eet Smakelijk, die uitkomt op het BVHaast-label.

Naast zijn doorlopende werk met Bik Bent Braam (waarvan in 1993 de eerste CD Howdy verschijnt) en het Trio BraamDeJoodeVatcher is Michiel Braam nu ook een welkome sideman in het kwartet van saxofonist Frans Vermeerssen (1991), het Flextet van drummer John Engels (1994-'95) en de band van zangeres Peggy Larson (1994-'95). In 1995 geeft de NOS hem een compositieopdracht, Getijden, voor het festival Klap op de Vuurpijl in Amsterdam, die hij uitvoert met een septet.

Michiel Braam ontvangt de VPRO/Boy Edgar Prijs als erkenning voor zijn werk als pianist en componist. Bij de prijsuitreiking speelt een nieuwe versie van Bentje Braam muziek uit Het Tweede Koelboek, geïnspireerd door Lennie Tristano en geschreven in opdracht van Birmingham Jazz. BVHaast brengt het optreden een jaar later op dubbel-CD uit, gecombineerd met de Monk Materials. In hetzelfde jaar vraagt saxofonist Bo van de Graaf hem als pianist in Bo's Art Trio. Met drummer Fred van Duynhoven speelt het drietal arrangementen van liedjes uit de tv-serie Ja Zuster, Nee Zuster. De VPRO geeft de muziek uit op zijn eigen EigenWijs-label. Ieder jaar schrijft Michiel Braam nu een compleet nieuw repertoire voor Bik Bent Braam, zoals Verzoeknummers (1997), Zwart Wit (1998) en Alle 13 goed (1999).

Samen met saxofonist Frans Vermeerssen formeert Braam het sextet All Ears, dat een jaar later zijn plaatdebuut maakt met de dubbel-CD Foamy Wife Hum/Line. Met Bik Bent Braam speelt hij het programma Bik Bent Braam Goes Bonsai, waarin hij een improvisatieprocedé introduceert waarop de groep de komende jaren voortborduurt. Elk bandlid krijgt een aantal stukjes toegewezen die hij naar believen kan inzetten. Met behulp van gebaren wordt het improvisatieproces door alle bandleden gestuurd. De traditionele setlijst bij optredens behoort hiermee tot het verleden. In 2004 komt hij met een ander bijzonder procedé voor het Trio BraamDeJoodeVatcher: Change This Song, waarbij hetzelfde notenmateriaal in steeds andere samenstelling langskomt en nieuwe nummers produceert.

Om uiting te geven aan zijn liefde voor de elektrische Wurlitzer-piano (die hij ooit op de Nijmeegse muziekschool bespeelde), komt Braam met zijn nieuwe Wurli Trio, waarvan basgitarist Pieter Douma en de Duitse drummer Dirk-Peter Kölsch de andere leden zijn. Met zijn oudere Trio BraamDeJoodeVatcher, uitgebreid met het Zapp String Quartet en drie vocalisten (Lucia Meeuwsen, Vera Westera en Sean Bergin), voert hij zijn eigen Nopera uit, een absurdistisch concertant muziektheaterwerk met teksten in een zelf bedachte taal (het Nogniets).

Op uitnodiging van het Umbrella Festival reist het Trio BraamDeJoodeVatcher naar Chicago voor een Bik Bent Braam Chicago Version, met tien lokale blazers. Ze voeren daar een versie uit van het programma Extremen dat, zoals de titel al aangeeft, gaat over extremen in toonhoogte, dynamiek, ritmiek, enzovoorts.

Ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van Trio BraamDeJoodeVatcher gaat de groep op tournee, om op verschillende podia met gasten te spelen. Hiervoor schrijft Braam speciale muziek, het zogeheten Q Book. De gasten mogen zelf bepalen welke stukken daaruit worden vertolkt. De toer wordt vastgelegd op de dubbel-CD Quartet, die in 2010 op het eigen BBB-label uitkomt. Later dat jaar volgt de CD Quintet, met opnamen uit Boedapest, waar het trio met twee Hongaarse gasten heeft opgetreden: violist-trompettist Ferenc Kovács en cimbalom-speler Miklós Lukács.

Bij Greetje Bijma's 25-jarig podiumjubileum in 2008 is Michiel Braam een van de gasten geweest. De samenwerking is zo goed bevallen dat in 2010 wordt besloten tot een toer met een nieuw sextet, het Bijma Braam Sextet. Naast bassist Wilbert de Joode en drummer Michael Vatcher maken de blazers Wolter Wierbos (trombone) en Frank Gratkowski (rieten) deel uit van de groep.

Het Hybrid Tentet stelt Michiel Braam samen uit zijn Wurli Trio, gecombineerd met het (klassieke) Matangi Strijkkwartet plus drie internationale koperblazers: de Amerikaan Taylor Ho Bynum (cornet) en de Duitsers Nils Wogram (trombone) en Carl Ludwig Hübsch (tuba). Voor elk podium waarlangs de toer loopt, schrijft Braam een speciale compositie, een karakterschets van de zaal in kwestie.